Kontynuujemy temat spacerów badawczych, jakie w październiku w przestrzeni Szklarskiej Poręby przeprowadziło Stowarzyszenie Ochrony Krajobrazu “Przełom”.
Szklarska Poręba Średnia ma z jednej strony charakter “przechodni” (między centrum a Dolną), z drugiej strony posiada niezaprzeczalny urok i wartościowe przyrodniczo obszary.
Niestety, większości mieszkańców kojarzy się ze zlokalizowaną niefortunnie w tej części miasta oczyszczalnią ścieków.
Ze względu na wielkość tej części Szklarskiej Poręby, w Średniej zostały przeprowadzone dwa spacery, które dały ogląd organizacji przestrzeni na tym rozległym obszarze. Spacery odbyły się 4 października.
I spacer
Pierwszy spacer po Średniej prowadził trasą od oczyszczalni ścieków przy ul. Hofmana przez ul. Brzozową ku parkingowi pod Złotym Widokiem. Podstawowym problemem w funkcjonowaniu oczyszczalni ścieków dla mieszkańców ulic Hofmana i Brzozowej, a nawet Matejki jest fetor pochodzący w wysuszonego osadu.
Oczyszczalnia ścieków także wizualnie nie jest zabezpieczona – to otwarty teren, gdzie można podziwiać osadniki. Nie zadbano o nasadzenia zieleni wysokiej i niskiej, która mogłaby zasłonić instalację i chociaż częściowo zmniejszyć uciążliwość jej funkcjonowania w tym miejscu. Przez 10 lat nie pomyślano o tym w spółce KSWiK, ani w gminie. Mieszkańcy tej okolicy zwracali szczególną uwagę na aranżację terenu oczyszczalni i brak nasadzeń zieleni wysokiej i niskiej, także na spotkaniach organizowanych w gorącym okresie wakacyjnym, gdy wrzód smrodu pękł i Stowarzyszenie “Przełom” zgłosiło sprawę zanieczyszczania rzeki Kamiennej przez spółkę KSWiK do jeleniogórskiej prokuratury.
Główne problemy związane z oczyszczalnią ścieków:
- uciążliwość zapachowa
- brak zabezpieczonej rezerwy terenowej dla rozbudowy instalacji oczyszczającej ścieki (ponad obecny projekt modernizacji)
- funkcjonowanie niezgodne z obowiązującymi przepisami dotyczącymi poziomów oczyszczania ścieków (zatruwanie rzeki Kamiennej)
- wizualna transparentność procesu oczyszczania (brak bariery w postaci zieleni niskiej i wysokiej)
Uciążliwością komunikacyjną w tej części miasta jest nieprzejezdność ul. Brzozowej. Pomijając stan nawierzchni, która zdaje się pamiętać Fryderyka Wielkiego, ulica jest zarwana (erodował kawałek skarpy).
Przy ulicy Brzozowej można natknąć się na pozostałości po małej retencji. W terenie górskim nie jest trudno zebrać wodę na płynących ciekach wodnych. Obecnie sprawę komplikują uwarunkowania prawne, ale jeśli chodzi o technikę, to jak widać na ul. Brzozowej, nic się nie zmieniło od czasów Sumerów.
Szklarska Poręba Średnia wciąż zachwyca łąkami górskimi, które są obecnie niestety łakomym kąskiem dla inwestorów. Dopóki własność jest priorytetem, a nie przyszłość następnych pokoleń oraz zachowanie różnorodności biologicznej takie elementy krajobrazu będą znikać pod kolejnymi kubikami betonu.
W przestrzeni pierwszego spaceru po Średniej można dostrzec niewątpliwe plusy:
- ulica Matejki (nawierzchnia, choć są pozostałości asfaltu na poboczu)
- parking przy Złotym Widoku
- platforma widokowa na Złotym Widoku
- drogowskaz przy parkingu pod Złotym Widokiem
- artystyczna ławka przy parkingu pod Złotym Widokiem
Infrastruktura i mała architektura jest świadectwem dbałości władz gminy o przestrzeń swojego miasta. W ostatnim czasie pojawiają się w mieście artystyczne ławki, których wykonawcą jest miejscowy artysta rzeźbiarz Maciej Wokan. Ławka wraz ze szczególnym drogowskazem przy parkingu dodaje charakteru miejscu, które przyciąga rzesze turystów, czyli Złotemu Widokowi.
Charakter tego miejsca współtworzy także rower gastronomiczny, z którego jeden z mieszkańców sprzedaje napoje, w tym znakomitą kawę. Jesteśmy gminą „rowerową”, a więc takie konotacje są dla Szklarskiej Poręby dodatkowym atutem marketingowym. Szkoda, że przez część radnych i urzędników Magistratu inicjatywa została płytko odczytana, jako kolejna „buda”, gdy pomysłodawca próbował uzyskać dzierżawę części gminnego gruntu pod tę działalność. Odesłany z kwitkiem mieszkaniec dzierżawi część prywatnej działki.
Problem odpadów w postaci mas ziemnych jest rozpoznawalny właściwie na całym obszarze Szklarskiej Poręby. Masy ziemne zgodnie z ustawą z 14 grudnia 2012 r. o odpadach, które są nawożone na nieruchomości należy traktować jako odpad o kodzie 17 05 04 (tj. gleba i ziemia, w tym kamienie). Nie jest odpadem niezanieczyszczona gleba i inne materiały występujące w stanie naturalnym, wydobyte w trakcie robót budowlanych, pod warunkiem, że materiał ten zostanie wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty (art. 2 pkt 3 ustawy o odpadach). Zagospodarowanie odpadu w postaci mas ziemnych musi się odbyć ściśle według zasad wynikających z ustawy o odpadach. Rozmieszczenie nawiezionych mas ziemnych na gruncie należy traktować jako prowadzenie procesu odzysku odpadów, a dokonywanie takiej czynności wymaga uzyskania stosownego zezwolenia, tj. zezwolenia na przetwarzanie odpadów (od marszałka województwa albo starosty). Również i w tej części Średniej można natknąć się na składowisko odpadów – mas ziemnych pochodzących zapewne z innych nieruchomości gruntowych. Przy braku nadzoru ze strony gminy właściciele posesji robią, co chcą. A wszystko to z fatalnym wpływem na krajobraz i stan środowiska naszej gminy.
Walorem tej części Średniej jest na pewno kompleks leśny wokół Złotego Widoku. Został on niestety w ostatnim czasie w znaczny sposób zdewastowany przez Nadleśnictwo Szklarska Poręba, które prowadziło w tym miejscu ścinkę drewna. Podobnie walorem jest potencjał przyrodniczy łąk górskich wzdłuż ulicy Brzozowej i pomiędzy ul. Matejki a linią kolejową.
Wnioski i propozycje dla Szklarskiej Poręby Średniej zostaną przedstawione pod tekstem przestawiającym drugi spacer badawczy po Średniej.
Michał Pyrek – redakcja uwag i wniosków
Projekt “Zaplanuj swoje miasto” – spacery badawcze po Szklarskiej Porębie został przygotowany w ramach programu Dolnośląski Fundusz Małych Inicjatyw i został sfinansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2020
