Protokół kontroli gospodarki finansowej gminy Szklarska Poręba za lata 2018-2019 i II kwartały 2020 r. przygotowany przez Regionalną Izbę Obrachunkową (RIO) wskazuje na nieprawidłowości w przyznawaniu przez Burmistrza dodatków specjalnych podległym pracownikom. Zasady przyznawania wynagrodzeń, w tym dodatków, określa regulamin wynagradzania pracowników Urzędu Miejskiego w Szklarskiej Porębie, dla którego aktem nadrzędnym jest ustawa o pracownikach samorządowych z 21 listopada 2008 r.
Pośród innych kategorii, kontrola RIO obejmowała wydatki na wynagrodzenia w Urzędzie Miejskim w Szklarskiej Porębie. Skontrolowano trzy stanowiska pracy: Burmistrza, Zastępcy Burmistrza i Sekretarza Miasta. W przypadku Zastępcy Burmistrza i Sekretarza dochodziło zdaniem kontrolerów do praktyk niezgodnych z przepisami.
Wynagrodzenie Burmistrza ustala Rada Miejska. Tutaj kontrolerzy RIO nie dopatrzyli się nieprawidłowości. Można przy okazji zadać pytanie, czy wysokość obecnego wynagrodzenia Burmistrza (10180 zł miesięcznie) jest odpowiednia, ale radni jak widać nie mają w tym przypadku żadnych wątpliwości.
Zastępca Burmistrza >>>rozpoczął pracę na tym stanowisku z początkiem roku 2019. Od razu dostał dodatek specjalny do wynagrodzenia zasadniczego. Od 2 stycznia 2019 do 31 grudnia 2019 pobierał dodatek specjalny w wysokości 1200 zł miesięcznie (21,58% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego). Burmistrz jako uzasadnienie wskazał “okresowe zwiększenie obowiązków polegające na realizowaniu zadań związanych z nadzorem nad rewitalizacją terenów powojskowych” oraz wdrożeniem tzw. uchwały krajobrazowej. “Okresowe zwiększenie obowiązków” może budzić wątpliwości, ponieważ Zastępca Burmistrza z początkiem stycznia 2019 rozpoczął pracę w Urzędzie Miejskim, a więc do dnia 2 stycznia 2019 roku żadnych obowiązków nie wypełniał. Drugi powód do zdziwienia może dotyczyć zaangażowania Zastępcy Burmistrza we wdrożenie tzw. uchwały krajobrazowej. Mamy luty 2021 roku i uchwała krajobrazowa leży dalej w szufladzie. Zastępca Burmistrza z tej samej przyczyny pobierał dodatek specjalny także przez cały 2020 rok, który jak pamiętamy, zapisał się rotacyjnym trybem pracy Urzędu Miejskiego z powodu pandemii (za dwa lata daje to łączną kwotę 28800 zł dodatku specjalnego).
Sekretarz Miasta, którym do 26 września 2019 roku był Feliks Rosik, a po odejściu na emeryturę obowiązki przejęła Agnieszka Gwóźdź, pobierał dodatek specjalny od 1 lipca 2017 r. do 30 czerwca 2020 roku w wysokości 862,34 zł miesięcznie (łącznie 31044,24 zł). Jako uzasadnienie Burmistrz wskazał “okresowe zwiększenie obowiązków wynikających z objęcia funkcji koordynatora projektu pn. “Poznajme se Vice/Poznajmy się bardziej” w ramach EFRR Interreg V-A Rebublika Czeska – Polska realizowanego w okresie 1 lipiec 2017 – 30 czerwca 2020“. Kontrolerzy RIO wskazali, że zgodnie z podręcznikiem wnioskodawcy Programu, w przypadku “okresowego zwiększenia obowiązków służbowych danego pracownika beneficjenta w związku z realizacją projektu, wydatkami kwalifikowalnymi są dodatki do wynagrodzeń“. Czyli mówiąc po ludzku, z programu można było uzyskać również pieniądze dla pracownika prowadzącego projekt (do 85% kosztów) i nie obciążać dodatkowo budżetu gminy. Pytanie, które nasuwa się samo, czy Sekretarz Miasta oprócz dodatku specjalnego finansowanego z budżetu gminy, pobierał również dodatek ujęty w kosztach projektu?
Wątpliwości kontrolerów wzbudził fakt przyznania Sekretarzowi Miasta przez Burmistrza drugiego dodatku funkcyjnego w wysokości 25% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego (1640 zł) na okres 1 czerwca 2019 r. – 26 września 2019 r. (czyli do dnia odejścia Sekretarza Miasta na emeryturę) – łącznie ~6400zł (niepełny wrzesień). Jako uzasadnienie Burmistrz wskazał “okresowe zwiększenie obowiązków polegających na opracowaniu projektu uchwały Rady Miejskiej w sprawie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej, podjęciu inicjatywy utworzenia Gminnej Rady Pożytku Publicznego oraz współudziału w organizacji obchodów jubileuszu UTW.” Proszę mnie poprawić, jeśli się mylę, ale wymienione czynności przynależą do zakresu obowiązków Sekretarza Miasta, podobnie jak to, że dodatek specjalny wlicza się do podstawy wymiaru odprawy emerytalnej.
W związku z ujawnionymi nieprawidłowościami, kontrolerzy RIO poprosili Burmistrza o złożenie wyjaśnień (patrz galeria, zdj. nr 4 i 5). Oddajmy głos protokołowi RIO: “Z treści wyjaśnienia złożonego przez Burmistrza wynika całkowity brak zrozumienia idei pojęcia dodatku specjalnego, który w swojej istocie jest formą “zadośćuczynienia” ze strony pracodawcy dla pracownika za jego zaangażowanie w incydentalnie występującej sytuacji, powodującej potrzebę pilnego wykonania zwiększonej ilości obowiązków wynikającej z zakresu obowiązków służbowych, albo konieczności powierzenia dodatkowych zadań, wynikających np. z tytułu zastępowania pracownika przebywającego na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, lub wykonywanie zadań, które pojawiają się incydentalnie i w związku z powyższym nie zostały przypisane do zakresu czynności żadnego z pracowników. Przyznanie dodatków specjalnych dla ww. pracowników za realizację faktycznie tych samych obowiązków przez okres ponad roku jest złamaniem zasady okresowości przyznawania dodatku.”
Zdaniem kontrolerów RIO, wyjaśnienia burmistrza są sprzeczne z dotychczasową interpretacją przepisów. Można się też dopatrzeć naciągania zasad logiki – dla Burmistrza spójnik “lub” równa się “i”. W wyjaśnieniu Burmistrz zarzuca kontrolującemu błędną wykładnię przepisu, twierdząc że zastosowany w przepisie spójnik “lub” tworzy alternatywę łączną (str. 33 protokołu, patrz galeria zdj. nr 5). Jeśli burmistrz zasięgał opinii zatrudnianego przez UM radcy prawnego, to pod znakiem zapytania stoi jakość tychże usług. Wyjaśnienia Burmistrza nie przekonały kontrolerów z RIO. Ich zdaniem, jeśli ustawodawca miałby zamiar dopuścić możliwość przyznawania pracownikowi więcej niż jednego dodatku specjalnego, to użyłby liczby mnogiej “dodatki specjalne”. Wg RIO Burmistrz nie uwzględnił powszechnie stosowanej przy interpretacji przepisów zasady domniemania racjonalności ustawodawcy (str. 33 protokołu, patrz galeria zdj. nr 5).
Co dalej z tym fantem? Oczywiście najlepiej byłoby opuścić zasłonę milczenia, czyli skorzystać z długoletniego doświadczenia naszego samorządu. Jeśli jednak kogokolwiek zajmują finanse gminy to pewnie wyczuwa, że nieuniknioną konsekwencją wyników pracy RIO powinna być wewnątrzgminna kontrola zasadności przyznawania dodatków specjalnych przez Burmistrza (str. 29 protokołu, patrz galeria, zdj. nr 1 – stanowiska, dla których można przyznać dodatek specjalny). Należy to zrobić chociażby z następującej przyczyny: niejednokrotnie radni zgłaszając jakiś pomysł odbijają się od urzędniczego muru: “znajdźcie środki, to zrobimy”. Zdaje się, że postulat poszukiwania oszczędności w wydatkach bieżących gminy zgłaszany na czerwcowej sesji (2020 r.), kiedy radni głosowali nad wotum zaufania dla Burmistrza Grafa, był zasadny. Wskazane przez kontrolerów RIO dodatki specjalne sumują się na łączną kwotę 66244,24 zł. Można coś już za to zrobić w mieście, prawda?
Podstawą prawną do podjęcia działań kontrolnych przez radnych są:
- ustawa o samorządzie: “art. 18a. 1. Rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy; w tym celu powołuje komisję rewizyjną. 4. Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli. Uprawnienie to nie narusza uprawnień kontrolnych innych komisji, powoływanych przez radę gminy na podstawie art. 21 ust. 1. (…) Art. 21. 1. Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy.”
- Statut Miasta: “§ 68. 1. Komisja Rewizyjna kontroluje działalność Burmistrza i gminnych jednostek organizacyjnych w odniesieniu do: (…) 2) gospodarności – badanie właściwego gospodarowania mieniem i finansami gminnymi; 3) rzetelności – badanie, czy powierzone obowiązki są wykonywane w sposób sumienny, uczciwy i systematyczny; 4) celowości;”
Ciekawi mnie reakcja radnych, którzy w przedsiębiorstwie zwanym Urząd Miasta Szklarskiej Poręby pełnią de facto rolę rady nadzorczej.
>>>link do protokołu kontroli kompleksowej gospodarki finansowej Miasta Szklarska Poręba RIO
2021 Michał Pyrek
Przeglądając, jak wyglądały takie kontrole RIO w innych miejscowościach, we wnioskach pokontrolnych RIO nakaże Burmistrzowi przestrzeganie stosownych ustaw dotyczących przyznawania dodatków specjalnych. Burmistrz posiada prawo przyznawania takich dodatków, a Rada nie może tego zabronić, jednak w przypadkach w jakich udzielono ich tutaj to są duże wątpliwości, także dla transparentności. Burmistrz powinien się z nich wytłumaczyć – całej Radzie i mieszkańcom!
Z całym szacunkiem, komisja rewizyjna od września, przez 15 spotkań, średnio po 3 godziny, bada wydawanie pozwoleń dotyczących zajęcia pasa drogowego w latach 2017-2019, a końca nie widać. Nie wiem jaki jest plan pracy komisji na 2021, ale przyśpieszcie Państwo i zajmijcie się następnymi sprawami.
Gospodarni dla… siebie. Tak było od początku pierwszej kadencji Szan. Pana burmistrza – i tak jest nadal.
Wykryte nieprawidłowości to zapewne tylko czubek góry lodowej.
Czas przyjrzeć się – dokładnie i uważnie – działaniom burmistrza i “gospodarnych”.
Z pewnością dowiemy się bardzo, bardzo “ciekawych” rzeczy i być może zrozumiemy, dlaczego jako miasto pozostajemy wciąż w tyle – za kolegami z Karpacza czy choćby Piechowic.
Jestem ciekawa na czym polegał konkretnie współudział sekretarza w organizacji obchodów jubileuszu UTW. Może mnie ktoś oświecić?